دلایلی که نشان می‌دهد نباید همراه غذا آب خورد

یک متخصص طب ایرانی گفت: رقیق‌شدن اسید معده و نقصان در سد دفاعی بدن در مقابل میکروب‌ها, رقیق‌شدن شیره معده و کاهش اثر شیمیایی آن بر هضم درست غذا, بالا آمدن مواد غذایی از قعر معده و اختلال هضم و بروز نفخ و ترش‌کردن از عوارض نوشیدن آب همراه با غذاست.

محمد انصاری‌پور درباره برهم‌خوری و مضرات آن برای سلامتی اظهار کرد: در هر وعده غذایی باید یک نوع غذا مصرف کرد اما اگر بنا به دلایلی افراد قصد مصرف دو نوع غذا را دارند, بهتر است اول غذایی را بخورید که سریعتر هضم می‌شود یعنی غذایی که لطیف‌تر است و در غیر این صورت غذای لطیف روی غذای غلیظ می‌ماند تا فرصت هضم پیدا کند و در این مدت تحت تأثیر حرارت معده و مجاورت با غذای غلیظ فاسد شده و غذای دیگر را نیز فاسد می‌کند.

عوارض برهم‌خوری

وی افزود: ابن‌سینا خوردن غذا به‌هنگام سیری یا قبل از هضم کامل غذای قبلی را مضرترین چیز برای کبد می‌داند بنابر‌این پس از خوردن صبحانه تا زمان گرسنگی واقعی بعد، غذا خورده نشود؛ امروزه اکثر مردم سه نوبت غذا می‌خورند که دو نوبت آن اصلی است و معمولاٌ یک نوبت غذای سبکی است بعضی نیز کلاً دو نوبت غذا می‌خورند این بسته به عادت افراد دارد, مهم این است که قبل از اشتهای صادق یا اشتهای واقعی غذا خورده نشود.

این متخصص طب ایرانی تصریح کرد: کم کردن یا افزایش وعده‌های غذایی به‌طور ناگهانی نیز باعث کسالت و بیماری می‌شود بنابراین اگر کسی قصد تغییر در عادت غذایی خود را دارد باید به‌تدریج به کار مبادرت ورزد؛ بین دو وعده غذا فرصت مناسبی برای مصرف میوه به‌طور محدود است.

مضرات نوشیدنی همراه غذا

انصاری‌پور خاطرنشان کرد: از مضرات نوشیدن آب همراه با غذا می‌توان به رقیق شدن اسید معده و نقصان در سد دفاعی بدن در مقابل میکروب‌ها, رقیق شدن شیره معده و کاهش اثر شیمیایی آن بر هضم درست غذا, کاهش دمای داخل معده که باعث می‌شود فعالیت‌های هضم غذا را به تعویق اندازد, بالا آمدن مواد غذایی از قعر معده و مختل شدن فرآیند هضم و بروز علائمی مثل نفخ، ترش کردن و باد گلو و حتی درد معده اشاره کرد.

اساس گوارش سالم

برای اینکه بفهمیم چرا آب باعث اختلال گوارش می شود، اول باید بدانیم فرایند طبیعی گوارش چگونه است.

گوارش از دهان شروع می شود، به محض این که شروع به جویدن غذا می کنیم. جویدن به غدد بزاقی پیام می دهد که ترشح بزاق را شروع نمایند، که حاوی آنزیم هایی برای کمک به تجزیه غذا می باشد. بزاق به نرم کردن غذا نیز کمک کرده و آن را برای پایین رفتن در مسیر مری و به داخل معده نرم می نماید. در معده، غذا با اسید معده ترکیب شده و بیشتر تجزیه می گردد و مایعی غلیظ به نام کیموس تولید می گردد. کیموس در پایان به سمت اولین بخش روده کوچک می گردد.

در روده کوچک، کیموس با آنزیم های گوارشی از لوزالمعده و اسید صفراوی کبد ترکیب می گردد. این تجزیه ی بیشترِ کیموس، هر ماده مغذی را برای جذب در خون آماده می کند.

اگر مصرف مایعات همراه غذا برایتان دردناک بوده و احساس نفخ برایتان به جا گذاشته یا ریفلاکس تان را بدتر می کند، پیش از غذا یا بین وعده ها مایعات بنوشید

بیشتر مواد مغذی با ورود کیموس به روده کوچک جذب می شوند. تنها بخش کوچکی باقی می ماند که به محض ورود به روده بزرگ جذب خون می گردد.

مواد مغذی بعد از جذب شدن در خون به نواحی مختلف بدن فرستاده می شوند. گوارش زمانی پایان می یابد که مواد باقی مانده از روده بزرگ توسط مقعد به خارج دفع می شوند. بسته به چیزی که می خورید، این فرایند کلی گوارش می تواند از۲۴ تا ۷۲ ساعت طول بکشد.
الکل و نوشابه های اسیدی تأثیر منفی روی بزاق دارند

روی این موضوع بحث وجود دارد که نوشیدنی های الکی یا اسیدی همراه غذا موجب خشک شدن بزاق شده و هضم غذا را برای بدن سخت تر می کنند. این موضوع تا حدودی حقیقت دارد. الکل جریان بزاق را ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش می دهد. اما در مورد نوشیدنی های اسیدی، به نظر می رسد که موجب افزایش ترشح بزاق می شوند. نتیجه این که هنوز پشتوانه علمی دقیقی وجود ندارد که آیا مصرف متعادل نوشابه های اسیدی همراه غذا، تأثیر منفی روی گوارش یا جذب مواد مغذی دارند یا خیر.

آب، اسید معده و آنزیم های گوارشی
بسیاری عقیده دارند نوشیدن آب همراه با غذا سبب تضعیف اسید معده و آنزیم های گوارشی می شود و هضم غذا را برای بدن دشوار می نماید. این ادعا دلالت بر این دارد که سیستم گوارش شما قادر به تطبیق ترشحاتش با غلظت و چگالی غذا نیست که ادعای نادرستی می باشد.

مایعات و سرعت گوارش
بحث معروف دیگری که در مورد نوشیدن آب همراه غذا وجود دارد می گوید مایعات موجب افزایش سرعت گوارش شده و در نتیجه غذاهایی جامد و نرم نشده وارد معده می شوند. یعنی زمان تماس غذا با اسید و آنزیم های معده کاهش یافته و گوارش به طور ناقص انجام می شود.
شاید این ادعا منطقی به نظر برسد اما پشتوانه علمی ندارد. آزمایش هایی که سرعت گوارش معده را تجزیه وتحلیل کرد نشان داد، با این که مایعات سریع تر از جامدات سیستم گوارشی را طی می کنند اما تأثیری روی هضم غذاهای جامد ندارند.

در بعضی موارد مایعات می توانند به گوارش کمک کنند
مایعات می توانند به خُرد کردن تکه های بزرگ غذا کمک کنند و پایین رفتنشان را به سمت مری و معده راحت تر نمایند. مایعات همچنین حرکت غذا را نرم تر کرده و از نفخ و ورم معده جلوگیری می کنند.

آب ممکن است اشتها و در نتیجه دریافت کالری را کمتر نماید
نوشیدن آب با غذا می تواند به ایجاد فاصله میان برداشتن لقمه ها کمک کند، و به شما فرصت دهد سیگنال های گرسنگی و سیری تان را چک کنید. در نتیجه دچار پرخوری نمی شوید و وزن کم می کنید. ضمناً یک مطالعه ۱۲ هفته ای نشان داد افرادی که پیش از غذا ۵۰۰ میلی لیتر آب نوشیده بودند، نسبت به آنهایی که این کار را نکرده بودند، ۲ کیلوگرم بیشتر وزن کم کرده بودند. همچنین تحقیقات نشان داد نوشیدن آب می تواند متابولیسم تان را حدود ۲۴ کالری به ازای هر ۵۰۰ میلی لیتر آبی که مصرف می کنید تسریع کند.

در واقع نوشیدن کمی آب به همراه غذا مشکل حادی ایجاد نمی کند اما این که به همراه هر قاشق مقداری آب بنوشید و یا این که از آب بسیار یخ در بین غذا و یا بلافاصله پس از غذا استفاده کنید دچار مشکلاتی خواهید شد.

جالب است بدانید وقتی آب نوشیده شده هم دما با بدن بوده است، میزان کالری سوخت شده کاهش پیدا کرده بود. دلیل آن شاید به این خاطر باشد که بدن شما برای هم دما کردن آب سرد با بدن مجبور است انرژی بیشتری صرف کند.

با این وجود، مشاهداتی که درباره تأثیرات آب روی متابولیسم صورت گرفته کلی و تعمیم پذیر نبوده و تأثیرات آن در بهترین حالت فرعی هستند. مهم است که بدانید این موضوعات شامل آب می شوند نه نوشابه هایی که حاوی کالری هستند. در تحقیقی، دریافت کالری کلی افرادی که نوشابه های شیرین، شیر یا آب میوه همراه غذا نوشیده بودند، ۸ تا ۱۵ درصد بیشتر بوده است.

بعضی از افراد نباید همراه غذا مایعات بنوشند
برای بیشتر اشخاص، نوشیدن مایعات با غذا، مضر است. اگر از مشکل برگشت اسید معده رنج می برید، نباید همراه غذا مایعات مصرف کنید. زیرا مایعات موجب افزایش حجم معده شده و در نتیجه فشار زیادی به آن وارد می شود، یعنی همان اتفاقی که با مصرف یک وعده غذای حجیم می افتد. این حالت می تواند در مورد کسانی که بیماری ریفلاکس دارند موجب تشدید عوارض شود.

انتخاب خودِ شماست!
در مورد این که همراه غذا مایعات بنوشید یا نه، بر اساس احساسی که دارید تصمیم بگیرید. اگر مصرف مایعات همراه غذا برایتان دردناک بوده و احساس نفخ برایتان به جا گذاشته یا ریفلاکس تان را بدتر می کند، پیش از غذا یا بین وعده ها مایعات بنوشید.
در واقع نوشیدن کمی آب به همراه غذا مشکل حادی ایجاد نمی کند اما این که به همراه هر قاشق مقداری آب بنوشید و یا این که از آب بسیار یخ در بین غذا و یا بلافاصله پس از غذا استفاده کنید دچار مشکلاتی خواهید شد.

منابع: تسنیم/مجله پزشکی